لیتوگرافی چیست و چه کاربردی دارد؟

لیتوگرافی چیست و چه کاربردی دارد؟

چاپ چیست ؟لیتوگرافی چیست ؟لیتوگرافی یکی از پیچیده‌ترین و سخت‌ترین عملیات چاپ افست می‌باشد. برای اینکه متوجه بشویم لیتوگرافی چیست ابتدا باید کلیتی از چاپ افست بدانیم تا بفهمیم که لیتوگرافی دقیقا چه نقشی را در چاپ افست بازی می‌کند.لیتوگرافی واژه ای یونانی می‌باشد. که از دو کلمه سنگ و حک شدن در آن استفاده شده است. لیتوگرافی مهم ترین بخش چاپ افست می‌باشد که بعد از آن کار برای چاپ آماده می‌شود. هر اشتباهی در این مرحله باعث می‌شود تمام مراحل چاپ از اول انجام بشود. و در چاپ افست که با تیراژ بالا انجام می‌شود هزینه‌ی اشتباه بسیار زیاد خواهد بود. در مرحله لیتوگرافی تمرکز و دقت بسیار مهم است. در این مرحله صفحه‌هایی فلزی ساخته می‌شود که به آن زینک می‌گویند و بعد بوسیله‌ی این صفحات، دیتا و محتوایی که قرار است به چاپ برسد آماده می‌شود.

معرفی چاپ افست:

چاپ افست چیست ؟ چاپی بسیار رایج در صنعت چاپ کتاب و مجله و روزنامه است. و برای تیراژ بالا و سفارش انبوه بسیار گزینه‌ی خوبی می‌باشد و در عین حال هزینه‌ی آن نیز در تیراژ بالا به صرفه در می آید. در چاپ افست به این صورت چاپ انجام می‌شود که هر محتوا و دیتایی که قرار است به چاپ برسد در صفحه‌ای فلزی اجرا می‌شود. به این صفحه‌ی فلزی زینک می‌گویند و در ادامه با استفاده از مواد شیمیایی مخصوص فرایندی شکل می‌گیرد که جوهر، فقط بخش‌هایی که قرار است چاپ بشوند را پوشش می‌دهد. در چاپ افست سه استوانه (سیلندر) وجود دارند. زینک (صفحه‌ی فلزی که از آن صحبت کردیم. )  دور محفظه‌ای استوانه‌ای قرار می‌گیرد. طرح را با فشار زیادی روی پوشش لاستیکی استوانه دیگر حک می‌کند. و کاغذ که از استوانه‌‌ی دوم به استوانه‌ی سوم حرکت می‌کند همزمان مطالب و محتوایی که قرار است به چاپ برسد را از آن می‌گیرد. در چاپ افست هر رنگ یک ستون جداگانه دارد. یک کار چهار رنگ، فقط یک بار از زیر دستگاه رد می‌شود. حال لیتوگرافی دقیقا در کدام مرحله انجام می‌شود؟ در مرحله‌ی اول چاپ افست لیتوگرافی انجام می‌شود. لیتوگرافی مهم‌ترین بخش چاپ افست محسوب می‌شود و انقدر پیچیده است که به آن لقب مادر چاپ را داده اند. حال که در کل فرایند چاپ افست را متوجه شدیم می‌توانیم به این بپردازیم که لیتوگرافی چیست و چه کاربردی دارد؟

مراحل ایجاد فایل‌های رنگ cmyk : 

رنگ‌ها در زمینه‌های مختلف، استانداردهای مختلفی هم دارند.مثلا RGB که در ارتباط با استاندارد ترکیب رنگ برای تصاویر ایجاد شده روی کامپیوتر و دستگاه هایی است که درزمینه خود نور پس زمینه دارند.CMYK ترکیب رنگی استاندارد برای چاپ محسوب می‌شود. همه‌ی این صفحات فلزی به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شوند که از رنگ‌های اصلی تشکیل می‌شوند.چهار رنگ که به اختصار به آن CMYK می‌گویند، چهار رنگ اصلی هستند که در چاپ از آن‌ها استفاده می‌شود. این چهار رنگ اصلی: رنگ‌های ( اگر بتوانیم نزدیک به رنگ‌های‌شان رنگی را بگوییم این چهار رنگ هستند.) مشکی، زرد، سرخآبی، فیروزه‌‌ای می‌باشد. که از ترکیب این رنگ‌ها، رنگ‌های دیگر نیز ساخته می‌شوند.  تمام تصاویر برای چاپی که می‌خواهیم روی کاغذ انجام دهیم باید به این چهار رنگ تقسیم شوند. فایل‌هایی که در مرحله لیتوگرافی  طراحی شده است به صفحاتی فلزی تبدیل می‌شوند و سپس برای چاپ بر روی کاغذ آماده می‌شوند. سطح این صفحات فلزی به هیچ عنوان جوهر را جذب نمی‌کند. درواقع مواد پلیمری که استفاده می‌شود جاذب مرکب هستند. بعد از تقسیم رنگ، مهم‌ترین بخش لیتوگرافی ساخت زینک است.

ساخت زینک:

دستگاه زینک که به آن «ایمیج ستر» هم می‌گویند، رنگ‌هایی که در مرحله قبل تولید شده است را دریافت می‌کند و آن را با استفاده از پلیمری مخصوص روی صفحاتی فلزی چاپ می‌کند. از ویژیهای این صفحات فلزی این است که رنگ روی آن‌ها نمی‌شیند و همانطور که قبلا گفتیم برخلاف مواد پلیمری که  مرکب را جذب می‌کنند، این مراحل شیمیایی مهم‌ترین بنیان لیتوگرافی و چاپ افست می‌باشند. دستگاهی که زینک را می‌سازد از پیش فایل‌هایی که تک رنگ هستند را روی تلق‌هایی شفاف و بی رنگ پانچ می‌کند. و بعد از این مرحله تلق‌ها را به زینک‌هایی که خالی هستند اتصال می‌دهد و آن‌ها را ثابت می‌کند. این مراحل  و فرایندهای شیمیایی باعث می‌شود تصویر تلق‌ها روی زینک‌ها حک شوند. زینک‌ها که آماده شدند. به بقیه مراحل چاپ افست برمی‌گردیم و طبق مراحل دیگری که چاپ افست انجام می‌شود چاپ انجام می‌شود.

• ساخت زینک در حال حاضر به شکل مدرن انجام می‌شود:

با پیشرفت تکنولوژی و به روز شدن دستگاه‌ها در صنعت چاپ، هم فرایند چاپ ساده‌تر شده است و هم امکان خطا پایین‌تر آمده است. این در تمام سطوح چاپ اتفاق افتاده است. ساختن زینک کاری بسیار حساس دقیق و با درصدی از خطا در روش سنتی انجام   می‌شد. اما در حال حاضر با آمدن دستگاهی به نام پلیت ستر (plate setter) کار آماده سازی زینک بسیار راحت تر شده است. به این شکل که فایل‌ها را از کامپیوتر به دستگاه می‌دهیم و زینکی که آماده شده است را از آن تحویل می‌گیریم. می‌توان گفت به نوعی این دستگاه نقش چاپگر زینک را ایفا می‌کند. در نظر داشته باشید که به ورق فلزی در ابتدا استفاده ‌می‌شود به آن زینک می‌گویند و وقتی در فرایند قرار گرفت به آن پلیت می‌گویند.

مطلب پیشنهادی: زینک چاپ چیست ؟

لیتوگراف مهمترین فرد در چاپ افست:

بیشترین بار و سنگینی چاپ افست بر دوش لیتوگراف است. و در واقع نقش او بسیار در این مرحله از چاپ افست مهم می‌باشد. برای کاری که لیتوگراف انجام می‌دهد در دانشگاه نیز رشته تحصیلی وجود دارد. تا مراحل چاپ و انجام آن را با بهترین شکل یاد بگیرند. در زیر مجموعه‌ی چاپ رشته‌ای مرتبط با لیتوگرافی وجود دارد که در واقع به لیتوگراف کمک می‌کند که اطلاعات مهمی در ارتباط با کار خود و انجام آن به دست بیاورد. بسیار بدیهی است که در آینده، چاپ دیجیتال کاملا جای چاپ افست  و بسیاری از چاپ‌های دیگر را بگیرد. هم بخاطر دقیق‌تر بودن این چاپ، فرایند آسان‌تر و همچنین خطای بسیار پایین تر. مراحل لیتوگرافی بسیار سخت و وقت گیر است. اما چیزی که بسیار مشخص است این است که نام لیتوگراف به هیچ عنوان از بین نمی‌رود و حتی اگر کلا چاپ دیجیتال جای این صنعت را بگیرد باز هم پایه‌ی این کار در چاپ دیجیتال  لیتوگرافی است و تنها نام آن است که در این فرایند تغییر می‌کند. در موارد دیگر مانند چاپ سررسید و یا طراحی اوراق اداری و چاپ آن نیز موثر است.