بهمن
مقالات
تفاوت سررسیدهای قطع وزیری با رقعی چیست؟
تفاوت قطع وزیری با رقعی چیست ؟ اندازه طول و عرض سررسید قطع نام دارد و نباید در انتخاب سالنامه قطع آن را نادیده گرفت. زیرا اگر در زمان چاپ، قطع نامناسبی انتخاب شود، امکان دارد آن سالنامه، جذابیتی برای مخاطبین خود نداشته باشد. پس باید در مورد قطع سررسیدها اطلاعات و دانش مختصری را کسب کرد تا بتوانی تفاوت قطع وزیری با رقعی و دیگر قطع‌ها را دانست و آنها را سنجید. در ابتدای شروع صنعت چاپ، اندازه و قطع‌های کتاب‌های چاپی همان اندازه نسخه‌های خطی بوده است. امروزه ناشران پی برده‌اند که اگر از اندازه‌های مختلفی در چاپ استفاده کنند، موجب عملکرد بهتری می‌شوند. به همین دلیل قطع‌های متفاوتی در صنعت چاپ به وجود آمد که از پرکاربردترین آنها می‌توان به قطع‌های وزیری و رقعی اشاره کرد. در این مقاله می‌خواهیم تفاوت این دو را بررسی کنیم.
تفاوت قطع وزیری با رقعی چیست؟
طبق مواردی که به آن اشاره شد، قطع سررسید به تعداد مرتبه‌های تا شدن کاغذ می‌گویند؛ زیرا در صنعت چاپ این تا کردن کاغذها ورق‌های سالنامه را تشکیل می‌دهد و گفته شد که انواع قطع‌ها دارای خصوصیات ویژه و کاربردهای متفاوتی هستند. ما در این مقاله تفاوت قطع وزیری با رقعی را بررسی می‌کنیم تا بدانیم با تمام شباهت و پرطرف‌دار بودن این دو قطع از چه لحاظی با هم تفاوت دارند. تفاوت‌های آنها شامل موارد زیر می‌شوند:
-
سایز قطع وزیری
تفاوت بین دو قطع در اندازه آنها است؛ زیرا قطع وزیری در اندازه‌های ۲۳.۵ و ۱۶.۵ سانتی‌متر بوده و طبق استاندارد بین‌المللی است. البته برای راحتی کار اندازه ۱۷.۲۴ را برای قطع وزیری انتخاب می‌کنند که بیشتر در نشر علمی و دانشگاهی استفاده می‌شود. می‌توان گفت بیشتر مجله‌ها و خبرنامه‌ها دارای قطع وزیری هستند.
-
سایز قطع رقعی
این قطع هم برای سر رسیدهایی که از سالنامه های وزیری کوچک‌تر هستند، به کار برده می‌شود. زمانی که تعداد صفحات و… کمتر باشد، از این قطع‌ها استفاده می‌شود. قطع استاندارد دارای ابعاد ۱۴.۵ در ۲۱.۵ سانتی‌متری بوده و این قطع برای چاپ کتاب‌های داستان، رمان و محتوامحور که تصویر کمتری دارند، مورداستفاده قرار می‌گیرد. در زمان چاپ باید به‌اندازه فونت، حواشی متن، فاصله بین خطوط از صفحه توجه شود؛ زیرا اگر صفحه‌آرایی درست انجام نشود، چشم‌ها خسته می‌شوند.
-
سایز قطع رقعی کوچک
سررسید هایی که از این مقطع رقعی استفاده می‌کنند، دارای اندازه ۱۴.۳×۲۰ سانتی‌متر است. کاربرد ویژه این قطع در چاپ کتاب‌های دیجیتالی بوده و یک مزیت عمده‌ای که دارد، این است که هزینه مصرف کاغذ را کاهش می‌دهد. طبق توضیحاتی که ارائه شد، می‌توان تفاوت قطع وزیری با رقعی را کاملا متوجه شد. اما به طور خلاصه می‌توان این تفاوت این‌چنین بیان کرد:
تعداد دفعات تا شدن کاغذ در قطع، ورق‌های سالنامه را تشکیل می‌دهد که دو ورق کاغذتا شود ۴ صفحه می‌شود که برای قطع رحلی محسوب می‌شود. تا شدن چهار ورق ۸ صفحه می‌شود که قطع وزیری بوده و اگر ۸ ورق تا شود با قطع رقعی برابری می‌کند. پس تفاوت قطع وزیری با رقعی در تعداد صفحات بوده و تفاوت دیگران در ابعادی است که برای چاپ مشخص می‌شوند. زیرا قطع وزیری در ابعاد ۱۷ در ۲۴ چاپ می‌شود و قطع رقعی کمی کمتر از آن در طول و عرض ۱۴ در ۲۱ چاپ می‌شود. قطع رقعی معمولا برای چاپ کتاب‌های داستان با صفحات کمتر مورداستفاده قرار می‌گیرد که صفحه‌آرایی خیلی راحت‌تری هم دارد. از قطع وزیری بیشتر در چاپ کتاب‌های درسی بهره می‌برند.
قطع وزیری چیست ؟
گفته شد که به اندازه‌های سررسید قطع می‌گویند و سالنامه ها امروزه در اندازه و ابعاد مختلفی چاپ می‌شوند که هرکدام دارای اسم خاص و ویژگی‌های مخصوص به خود هستند. قطع وزیری یکی از این نمونه‌ها است و به سررسیدی که در اندازه‌های ۱۷ و ۲۴ چاپ شود، سررسید وزیری می‌گویند. این نوع چاپ در ایران بسیار رواج دارد؛ زیرا بیشتر کتاب و دفترچه‌های دانشگاهی و کتاب‌های علمی را در این سایز چاپ و منتشر می‌کنند. انتخاب‌کردن سایز و اندازه کتاب به روش استاندارد و صحیح بسیار اهمیت دارد و قطع کتاب باید طوری انتخاب شود که بتواند در کتابخانه‌های منطقه‌های مختلف قرار بگیرد. این انتخاب در آسان‌تر شدن مطالعه موثر خواهد بود. قطع کتاب باید نسبت به کارکرد و نوع کتاب مناسب باشد، البته بهتر است ابتدا درباره تفاوت قطع وزیری با رقعی کمی اطلاعات کسب کرد.
-
اهمیت صفحه‌بندی در قطع وزیری
اگر تمایل به چاپ سررسید و نشریه‌ای به روش قطع وزیری دارید، ابتدا باید به میزان متن و فرورفتگی آن، حاشیه‌های اطراف صفحه، فاصله خط‌ها از یکدیگر و دیگر موارد بسیار توجه کنید. صفحه‌بندی در قطع وزیری بسیار اهمیت دارد و لازمه داشتن یک سالنامه زیبای ظاهری و خوانا است. کار صفحه‌بندی و صفحه‌آرایی را ویراستار، با توجه و دقت زیادی انجام می‌دهد. متن حاشیه یا مارچین اصولی در قطع وزیری از بالا ۳۰ میلی‌متر و در سه جهت دیگر باید ۲۵ میلی‌متر باشد. در قطع وزیری از فونت‌های رز، میترا، نازنین، لوتوس در اندازه ۱۳ استفاده می‌شود.
پرفروش‌ترین و پرطرف‌دارترین قطع در بین ناشران و نویسندگان
قطع وزیری از پرفروش‌ترین و می‌توان گفت از قدیمی‌ترین ابعاد برای چاپ است. زیرا اندازه آن برای مطالعه هرروزه برای همه سنین مناسب است. البته در صنعت چاپ هم بسیار طرف‌دار دارد و گزینه انتخابی بیشتر نویسندگان و ناشران قطع وزیری است. در بیشتر سازمان‌ها و شرکت‌هایی که قصد سفارش سررسید دارند، از این قطع استفاده می‌کنند. بعد از بررسی قطع‌های وزیری و رقعی تفاوت قطع وزیری با رقعی را هم بررسی می‌کنیم.
قطع رقعی چیست ؟
این نوع اندازه و ابعاد قطع در صفحه‌آرایی سررسید ها بسیار رواج دارد. زیرا اندازه کوچکی داشته و بسیار پرطرف‌دار است. سالنامه هایی که با این نوع قطع چاپ می‌شوند را می‌توان بسیار راحت حمل کرد. با سه بار تا کردن کاغذ با طول و عرض ۶۰ در ۴۵ به اندازه‌های ۵.۲۱ و ۵.۱۴ می‌رسید که استاندارد ابعاد سررسید رقعی است. این قطع در بین ناشران و نویسندگان هم بسیار شناخته شده است و ابعاد استاندارد این قطع اندازه کاغذ ۵B است. نوع کوچک‌تر از قطعی هم وجود دارد که ابعاد کاغذ آن ۵A بوده و استفاده زیادی هم دارد. از قطع رقعی برای چاپ‌کردن سررسید هایی که اندازه آنها از ابعاد معمولی کوچک‌تر است و دارای صفحات کمتری است، استفاده می‌شود. کتاب‌های داستان، رمان، شعر، دل‌نوشته و… از قطع رقعی استفاده می‌کنند که بسیار پرفروش است. البته می‌توان برای چاپ سررسید و کاغذهای تبلیغاتی مانند: بروشورها، کاتالوگ و مجله‌ها هم از این قطع استفاده کرد. با توضیحاتی که در مورد این دو قطعه داده شد، می‌توان به تفاوت قطع وزیری با رقعی پی برد.
سخن آخر
در این مطلب تلاش شد که به‌صورت مختصر و مفید قطع سررسید و تفاوت آنها برای شما بیان شود. هرکدام از قطع های سالنامه با یک هدف مشخص و کاربردی انتخاب می‌شود که در راحتی استفاده از سررسیدها آنها را یاری کند. ناشرین و صنعت چاپ با رعایت تمام اصول استاندارد در بازار سالنامه سعی می‌کند، کیفیت در این صنعت را ارتقا دهد. در این مقاله تفاوت قطع وزیری با رقعی را مختصر بیان کردیم تا موقع تصمیم‌گیری، بتوان بهترین گزینه را انتخاب کرد.
