بهمن
مقالات
ترام چیست و چه نقشی در چاپ دارد؟
ترام چیست؟ کاربرد ترام در صنعت چاپ چیست؟ ترام چند نوع دارد؟ در انتخاب ترام به چه مشخصه‌هایی توجه می‌شود؟ ترام چه تاثیری در تصاویر چاپی دارد؟ ارتباط خطوط ترام با ورق چاپی چیست؟ اندازه و زاویه ترام به چه صورت است؟ ترام گذاری به چه صورت انجام می‌شود؟ ترام یکی از عناصر مهم در صنعت چاپ است که با استفاده از آن ظرافت تصاویر رنگی بیشتر می‌شود. آشنایی با این عنصر مهم در صنعت چاپ هم برای افرادی که در این حرفه فعالیت می‌کنند و هم برای افرادی که قصد چاپ تصاویر رنگی برای برند یا پوسترسازی را دارند اهمیت دارد. در این مطلب از مجریان با پاسخ به این سوال که ترام چیست و چه نقشی در چاپ دارد، این عنصر مهم را معرفی خواهیم کرد، با ما همراه باشید.
مطلب پیشنهادی: چاپ چیست ؟
ترام چیست؟
ترام یکی از اصطلاحات تخصصی در صنعت چاپ است که کمتر کسی با آن آشنایی دارد. برای پاسخ به این سوال که ترام چیست یک تعریف ساده وجود دارد و آن کوچک‌ترین جزئیاتی هستند که روی یک تصویر چاپی وجود دارند. ترام را بیشتر ما روی تصاویر چاپی مشاهده کرده‌ایم. ترام در واقع همان نقاط بسیار ریزی است که روی فیلم یا سطوح چاپی قرار دارد. تراکم ترام و شدت آن در تصویر باعث ایجاد سایه روشن و وضوح بهتر تصاویر می‌شود. ترام در حالت کلی مجموعه‌ای از نقاط کوچک و بزرگ است اما بسته به اینکه چاپ تصویر با چه روشی انجام شده و چه کاغذی برای چاپ انتخاب شود، شکل ترام هم تغییر می‌کند.
ترام را می‌توان در تصاویر چاپی با کمک ذره‌بین به راحتی مشاهده کرد. زمانی که تصاویر چاپی با ذره‌بین مشاهده می‌شوند، نقاطی ریز و خاکستری رنگ در ساختار تصویر مشاهده می‌شوند که این نقاط همان ترام هستند. شناخت ترام یکی از بهترین روش‌ها را برای بررسی نوع، کیفیت و مشکلاتی است که در چاپ تصویر رخ می‌دهد. ترام یکی از عناصر مهم در انواع روش‌های چاپ است و هر جایی که تصویر رنگی با تناژ خاکستری ثبت می‌شوند، از این عنصر استفاده می‌شود.
مدل‌های مختلف ترام
ترام در تصاویر چاپی مدل‌های مختلفی دارد. مدل‌های مختلف ترام از نظر ماهیت و وضعیت در عکس، فاصله نقاط آن از یکدیگر، اندازه و بسیاری موارد دیگر با هم تفاوت دارند. به طور کل مدل‌های ترام به دو دسته تقسیم می‌شوند. ترام AM یا ترام متعارف و ترام FM یا ترامی که ظریف‌تر از ترام متعارف است.
۱. ترام AM
ترام AM که مخفف واژه Amplitude Modulation نیز هست، به عنوان ترام متعارف هم شناخته می‌شود. این مدل یکی از رایج‌ترین مدل‌های ترام است که به عنوان زیربنای بیشتر روش‌های چاپ تصویر استفاده می‌شود. ویژگی این مدل از ترام، یکسان بودن فاصله همه نقاط از مرکز ترام است. در تصاویری که با این مدل ترام چاپ می‌شوند کمرنگ و پررنگ شدن تصویر به دلیل فاصله ترام نیست و تغییرات اندازه ترام علت آن است. به عبارت دیگر در تصاویری که با این مدل ترام چاپ می‌شوند، وجود سایه روشن به دلیل تفاوت فاصله نقاط از مرکز نیست و اندازه آن‌ها است که باعث ایجاد تیرگی یا روشنایی در تصویر می‌شود. تصاویر چاپ شده با این مدل از ترام به خصوص در بزرگنمایی کیفیت کمتری دارند اما به دلیل راحتی استفاده از آن، در بیشتر روش‌های چاپ استفاده می‌شوند. به دلیل وضوح کمتر اما فرآیند ساده‌تر استفاده از این مدل ترام توصیه می‌شود که این مدل با ترام FM همزمان استفاده شود تا فرآیند چاپ ساده‌تر اما کیفیت تصویر بهتر باشد.
۲. ترام FM
ترام FM مدل دیگر ترام است که از واژه Frequency Modulation مشتق شده است. این مدل نسبت به ترام ای ام ظرافت بیشتری دارد. جزئیات تصاویر چاپی با این مدل ترام بهتر نشان داده می‌شوند، ترام گذاری در این مدل به صورت تصادفی است و سایه روشن و ایجاد روشنایی یا تیرگی در تصاویر به دلیل تغییر فاصله نقاط از یکدیگر نی‌باشد و اندازه آن‌ها مهم نیست. چاپ با این مدل ترام فرآیند و مراحل سخت‌تری دارد اما به دلیل ظرافت بیشتر، وضوح تصویر چاپی چندین برابر می شود. البته روشی هم وجود دارد که می‌توان چاپ تصاویر با این مدل ترام را سریع‌تر و راحت‌تر انجام داد و آن کاهش حساسیت تصویر نسبت به جابجایی رنگ‌ها است. این نوع مدل از ترام در چاپ تصاویر، مشکلاتی مانند تاثیرات آب و هوا در مرکب و کاغذی که تصاویر روی آن چاپ می‌شود را تا حد زیادی برطرف می‌کند. البته ظرافت و زمان‌بر بودن این روش باعث می‌شود که استفاده از آن چندان کاربردی نبوده و در صورت لزوم با ترکیب ترام ای ام استفاده شود.
انواع ترام از لحاظ شکل
ترام علاوه بر انواع مختلف از لحاظ مدل، از نظر شکل هم دارای انواع مختلفی است. از انواع ترام به لحاظ شکل می‌توان به ترام منظم و ترام غیرمنظم ۱، ۲ و ۳ اشاره کرد. هر کدام از انواع ترام از لحاظ شکل دارای ویژگی‌های مشخص و به شرح زیر هستند.
- ترام منظم : اولین نوع ترام از لحاظ شکل ترام منظم است. در این نوع از ترام‌ها فاصله بین نقاط مساوی است اما اندازه‌ها آن‌ها متغیر است. در این نوع ترام، نقاط از لحاظ شکل هم شبیه به هم هستند.
- ترام غیرمنظم ۱ : نوع دیگر ترام‌ها، ترام غیر منظم ۱ است. در این نوع ترام فاصله بین نقاط مساوی نیست اما اندازه و شکل آن‌ها یکسان و مشابه است.
- ترام غیر منظم ۲ : در ترام غیر منظم ۲ اما علاوه بر تفاوت فاصله بین نقاط، اندازه آن‌ها نیز با هم متفاوت است. البته در این نوع از ترام هم کماکان شکل نقاط با یکدیگر مشابه است.
- ترام غیر منظم ۳ : در نهایت ترام غیر منظم ۳، نوعی از ترام است که فاصله بین نقاط در آن مساوی نیست، اندازه میان نقاط متفاوت است و در هر تصویر تغییر می‌کند و نقاطی که برای ترام گذاری استفاده می‌شوند شکل متفاوتی هم دارند.
مفاهیمی که درک ترام را ساده‌تر می‌کنند
برای درک و آشنایی بهتر با ترام و کاربرد آن در صنعت چاپ آشنایی با مفاهیمی که درک ترام را ساده‌تر می‌کنند، تاثیر زیادی دارند. این مفاهیم شامل شکل، زاویه، دقت و انواع خاص ترام است که هر کدام معنای خاصی داشته و به آشنایی بهتر با ترام کمک می‌کنند. در ادامه این مفاهیم را توضیح خواهیم داد.
۱. شکل ترام یا Screen Shape
شکل ترام یا Screen Shape اولین مفهومی است که آشنایی با آن درک معنای ترام را ساده‌تر می‌کند. زمانی که صحبت از شکل ترام می‌شود بیشتر افراد نقاطی گرد که ترام از آن‌ها تشکیل می‌شود را تصور می‌کنند. روند کار چاپ یک تصویر در لوگو، پوستر یا هر جای دیگری به این صورت است که طراح تصویر را اسکن کرده، اسکن را در طرح قرار می‌دهد و بعد از نهایی شدن طرح آن را در سطح مورد نظر چاپ می‌کند، در این فرآیند معمولا شکل ترام در نظر گرفته نمی‌شود، در حالیکه اگر به این مفهوم توجه شود کیفیت تصاویر چاپی بیشتر می‌شود. در هر نوع چاپ شکل خاصی از ترام استفاده می‌شود که ممکن است دایره، مربع، لوزی، شش ضلعی و لانه زنبوری و حتی فانتزی باشد. در واقع شکل نقاط در هر نوع چاپ متفاوت است و امکان استفاده از آن برای انواع دیگر چاپ وجود ندارد. برای مثال در چاپ افست معمولا ترام مربع استفاده می‌شود زیرا تصویر نهایی با این ترام واضح‌تر خواهد بود اما ترام بیضی ظرافت بیشتری دارد و برای چاپ چهره‌ها در تصویر به کار برده می‌شود.
۲. زاویه ترام یا Screen Angle
یکی دیگر از مفاهیم مهمی که در ترام وجود دارد و آشنایی با آن به درک بهتر ترام کمک می‌کند، زاویه ترام یا Screen Angle است. برای این که رنگ‌ها در تصاویر چاپ شده به درستی نمایش داده شوند و ترام گذاری هم به شکل اصولی انجام شود، نیاز است که نقاط در زاویه مناسبی نسبت به هم قرار بگیرند. در چاپ یک کار رنگی، ۴ رنگ استفاده می‌شود و در صورتی که زاویه ترام یا نقاط هر کدام از این رنگ‌ها یکسان باشند، تصویر به درستی دیده نخواهد شد. به عبارت دیگر زاویه مناسب ترام به همنشینی مناسب رنگ‌ها در کنار هم کمک می‌کنند. طبق قواعد بصری اعصاب حس بینایی بیشترین دید را نسبت به زاویه ۰ یا ۹۰ درجه و کمترین زاویه دید را نسبت به زاویه ۴۵ درجه دارند. برای مثال ترام‌های لوزی شکل که قطر آن‌ها زاویه ۹۰ دارند نسبت به ترام مربعی با زاویه ۴۵ بین قطرها، وضوح، رنگ بندی و دید بهتری دارند.
البته زاویه ترام یا Screen Angle اصولی هم دارد که در چاپ باید به آن‌ها توجه کرد. برای مثال در صورتی که زاویه ترام ۳۵ درجه باشد، کیفیت تصاویر از بین رفته و تصویر مات و کدر دیده می‌شود. طبق اصول ترام گذاری و رعایت زوایا برای بهتر دیده شدن ترام، برای هر کدام از چهار رنگ CMYK در چاپ افست، زاویه‌ای مشخص وجود دارد که زاویه مناسب برای رنگ زرد یا یلو (Yellow) 0 درجه، رنگ ارغوانی یا مجنتا (Magenta) 75 درجه، رنگ فیروزه‌ای یا سایان (Cyan) 15 درجه و رنگ سیاه یا کی (Key) 45 درجه است.
۳. دقت ترام یا Screen Ruling
دقت ترام یا Screen Ruling یکی دیگر از مفاهیم مهم در ترام گذاری است. این مفهوم به معنی ریزی و درشتی ترام است که واحد آن بر حسب خط در سانتی‌متر یا خط بر اینچ مشخص می‌شود. هر چقدر خط بر اینچ ترام بیشتر باشد، اندازه آن ریزتر خواهد بود. این مفهوم به این معنی است که در یک اینچ تعداد بیشتری از خطوط حاوی نقاط ترام جای می‌گیرند. در چاپ تصاویر کنترل ترام‌های درشت‌تر ساده‌تر است اما جزئیات تصویر در ترام‌های ریزتر بهتر دیده می‌شود. در تصاویری که چاپ آن‌ها با رعایت ترام انجام می‌شود در کنار تصویر اعدادی با واحد Ipi وجود دارند که ریزی یا درشتی ترام را مشخص می‌کنند. اندازه ترام در تصاویر چاپی به موارد مختلفی مانند نوع دستگاه چاپ، مرکب چاپ، کاغذ چاپ و حتی طرح چاپ بستگی دارد.
مطلب پیشنهادی: سررسید اروپایی چیست و چه کاربردی دارد؟
نقش ترام در صنعت چاپ
نقش ترام در صنعت چاپ بسیار زیاد است. با دقت به ترام گذاری و نحوه استفاده آن می‌توان کیفیت تصاویر چاپی را چندین برابر کرد. این کار به خصوص در چاپ تبلیغات اهمیت زیادی دارد. با ترام گذاری تصاویر چاپی می‌توان لوگوها را با کیفیت و وضوح بیشتری نمایش داد و کیفیت لوگو را بیشتر کرد. ترام گذاری در چاپ تبلیغات را می‌توان برای انواع محصولات چاپی و کالاهای تبلیغاتی استفاده کرد. با توجه به نقش ترام در صنعت چاپ و تاثیری که در کیفیت تصاویر تبلیغاتی چاپ شده دارد، بهتر است در زمینه تولید محصولات چاپی مجموعه‌ای را انتخاب کرد که این کار را در انواع چاپ متناسب با نوع و روش چاپ انجام دهد.
تشخیص ترام و مشاهده خصوصیات آن
همان‌طور که گفته شد تشخیص ترام و مشاهده خصوصیات آن با استفاده از یک ذره‌بین به راحتی امکان‌پذیر است. ذره‌بین چاپ یا لوپ بهترین انتخاب برای مشاهده ترام است. لوپ باید روی کاری که از ۴ رنگ چاپ افست در آن استفاده شده قرار بگیرد، سپس در این سطح نقاط رنگی فراوانی مشاهده خواهد شد که فضای بین آن‌ها سفید است. این نقاط که با زاویه‌هایی مشخص در کنار هم قرار گرفته‌اند ترام را تشکیل می‌دهند.
در صورتی که ترام به درستی استفاده شده و زاویه هر نقطه بسته به رنگ آن صحیح باشد، نقاط شکلی شبیه به گل کامل را تشکیل می‌دهند. تشخیص ترام و بررسی شکل‌گیری نقاط به صورت گل راهی برای تشخیص ترام گذاری صحیح نیز هست.
ترام گذاری تصاویر
ترام گذاری تصاویر و چیدمان نقاط چاپی در کنار یکدیگر با استفاده از نرم‌افزارهای مخصوص ترام گذاری انجام می‌شود. برای انجام این کار باید به چند اصل مهم توجه کرد که یکی از آن‌ها تناسب اندازه نقاط با چاپ، طرح تصاویر و هماهنگی با دیگر نقاط است. همچنین برای اینکه تصویر بهترین وضوح را داشته باشد باید به فراوانی نقاط هم توجه کرد. فراوانی نقاط بسته به اینکه تصویر از چه نوعی باشد و رنگ بندی آن به چه صورت باشد متفاوت است.
مشکلات ترام
ترام گذاری با توجه به ابزارها و نرم افزارهایی امروزی چندان سخت نیست اما این روش هم باید با مشکلاتی مواجه شود که در اصطلاح به آن مشکلات ترام گفته می‌شود. از جمله مشکلات ترام می‌توان به دوتایی شدن ترام یا هر کدام از نقاط اشاره کرد. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که لاستیک ماشین چاپ دچار مشکل شده و هر نقطه دو بار روی کاغذ درج شود. سایه آوردن ترام یکی دیگر از مشکلاتی است که در این روش رخ می‌دهد. این مشکل هم در اثر بی توجهی به لاستیک ترام رخ می‌دهد. در صورتی که از چاپ قبلی ترامی روی لاستیک باقی مانده و پیش از چاپ بعدی پاک نشود، در استفاده مجدد اثر و رنگ آن روی تصویر مشخص شده و به صورت سایه دیده می‌شود.
نتیجه‌گیری
حالا که با این مفهوم که ترام چیست و چه کاربردی دارد آشنا شدید، اهمیت استفاده و توجه به آن در چاپ با کیفیت‌تر را بهتر درک خواهید کرد. ترام وضوح تصاویر را چند برابر می‌کند و توجه به آن به خصوص در چاپ تصاویر برای تبلیغات اهمیت بیشتری دارد. تصاویری که با مدل مناسب ترام بر اساس نوع چاپ، طراحی و چاپ می‌شوند کیفیت و وضوح بهتری داشته و تاثیر آن‌ها در تبلیغ بیشتر است.
ترام گذاری امروزه در کشور ما هم انجام می‌شود و بیشتر مجموعه‌های تخصصی در این زمینه ترام را متناسب با نوع چاپ تصویر انتخاب می‌کنند تا کیفیت تبلیغ چاپ شده بیشتر شود. شرکت مجریان یکی از مجموعه‌های مجری تبلیغات است که در زمینه چاپ به اهمیت ترام و تناسب آن با نوع چاپ توجه می‌کند. برای سفارش کارهای چاپی از مجموعه ما می‌توانید نمونه کارها را در سایت مشاهده کرده و از طریق راه‌های ارتباطی موجود در سایت با مشاورین ما در ارتباط باشید.
جهت دریافت خدمات مشاور تبلیغاتی، خدمات دیگر مجموعه مجریان نظیر هدایای تبلیغاتی مانند : خودکار تبلیغاتی، پاوربانک تبلیغاتی، لیوان حرارتی، خرید تقویم رومیزی، خرید سررسید و … می توانید از طریق شماره تلفن های موجود در بخش تماس با ما، با مشاوران و کارشناسان مجموعه مجریان در ارتباط باشید.
سوالات متداول
۱. ترام چیست؟
ترام نقاطی در تصاویر هستند که کیفیت و وضوح تصاویر در زمان چاپ با توجه به آن‌ها تعیین می‌شود. به عبارتی دیگر ترام نقاطی است که در همه تصاویر وجود داشته و اگر به درستی استفاده شود، تصویر زیباتر خواهد بود.
۲. نقش ترام در چاپ چیست؟
ترام در چاپ برای بالا بردن وضوح تصاویر استفاده می‌شود. با استفاده از ترام گذاری صحیح می‌توان جزئیات تصاویر چاپی را بهتر نمایش داد.
۳. ترام از نظر شکل نقاط چند نوع دارد؟
نقاطی که در ترام استفاده می‌شوند دارای اشکال مختلفی هستند که از جمله آن‌ها می‌توان به مربع، دایره، لوزی، لانه زنبوری و انواع اشکال دیگر اشاره کرد. هر شکل از نقاط مناسب نوع به خصوصی از چاپ است.
۴. از نظر بینایی و بصری کدام زاویه بهترین دید و کدام زاویه کمترین دید را دارد؟
زاویه ۹۰ یا ۰ درجه از نظر بصری بهترین زاویه برای تماشای نقاط و زاویه ۴۵ درجه بدترین زاویه برای دید تصاویر است.
۵. مشکلات رایج ترام چیست و چه دلیلی دارند؟
سایه انداختن تصویر، دوتایی شدن ترام یا کدر شدن تصویر از جمله مشکلاتی هستند که به علت ترام گذاری نامناسب به وجود می‌آیند.
